15e editie Brocken Challenge = 150e ultramarathon

De 15e editie van de Brocken Challenge was mijn 150e gelopen ultramarathon. Het ging niet vanzelf, maar met de 12u 29m was ik dik tevreden, temeer daar het er even naar uitzag dat ik de finish helemaal niet eens zou gaan halen.

Karakteristiek beeld van het eerste deel van de route. Tussen Landolfshausen en Seulinger Warte (km 12)

De Brocken Challenge (BC) bestaat grofweg uit twee gedeelten. De eerste 42 km van Göttingen naar Barbis heeft het parcours het karakter van een niet al te zware landschapsloop. Alleen de passage over de Hellberg op circa 23 km ‘ist ein bisschen trailig’. De eerste 5 km gaan door het Göttinger Wald omhoog. Hier lagen wat sneeuwresten maar het pad is daar goed beloopbaar. Voor het overige is het tot aan Rhumequelle (km 30) voornamelijk licht golvend akkerland waarover geasfalteerde wegen en paden gevolgd worden.
Dit jaar was de situatie op de Hellberg echter wat moeilijker door de vele omgewaaide bomen die over het pad lagen. Dat was een gevolg van de zware storm Frederike van 18 januari. In het laagland werden toen windstoten gemeten tot boven de 140 km/u, op de Brocken zelfs boven de 200 km/u! We moesten ons tussen de obstakels door een weg banen en dat had tot gevolg dat ik samen met een paar andere lopers verdwaald raakte. Door zo veel mogelijk een een oostelijke en afdalende richting aan te houden kwamen we na enige tijd zowaar weer op de met oranje pijltjes aangegeven route richting Rüdershausen uit.

Chaos op de Hellberg door de talloze omgewaaide bomen

Vanaf Rhumequelle begint het ‘Harzvorland’ met een aantal wat serieuzere heuvels. Hier is het vaak de kille wind die vanaf de besneeuwde Harz omlaag komt die het voor het gevoel onaangenaam maakt. De temperatuur, die bij de start om 06:00 enkele graden onder 0 lag, liep hier op tot net boven het vriespunt. Daar is niet goed op te kleden. Onder de wind- en waterdichte buitenste kledingslaag hoopt zich transpiratievocht op waardoor het hele lijf klam gaat aanvoelen. Maar zonder die buitenste laag is het ook weer de koud. Dus linksom of rechtsom wordt je nooit warm. De enige remedie is dan ook in beweging te blijven. Dat lukte die eerste 42 km trouwens wel, waardoor ik om 11:30 in Barbis arriveerde. Daar heb ik een droge onderlaag aangetrokken die ik in mijn rugzak had meegedragen. Ook het totaal nat geworden windjack heb ik verwisseld voor een ander. Want vanaf hier begint de ‘echte’ BC pas nu we de Hochharz gaan betreden. En dat zou ongetwijfeld betekenen dat ik stukken moest gaan wandelen, waardoor je sneller afkoelt.

Bij de ‘Wasserscheide’ (Steinaër Bach) , het begin van de klim naar de Hochharz (km 45)

De volgende 10 km gaan voortdurend omhoog, het Steinaër Tal volgend. Een mooi stuk van de route langs een snelstromend beekje. Van de hellingen komen kleine watervalletjes naar beneden waarin zich prachtige ijssculpturen hebben gevormd die een tinkelend geluid maken. Vanaf nu is er geen bebouwing meer en behalve een enkele verdwaalde wandelaar kom je geen mens meer tegen.

In het Steinaër Tal (km 50)

Kon ik hier in voorafgaande jaren nog in een dribbelpasje omhoog, dit keer heb ik het hele stuk moeten wandelen. De loopstokken hielpen daarbij wel om er nog enig tempo in te houden. Maar uiteindelijk was daar dan de Jagdkopf waar een geïmproviseerde verzorgingspost was ingericht. Toen ik daar hoorde dat er nog maar 7 lopers achter mij zaten zonk de moed me in de schoenen bij het vooruitzicht van nog 26 zware kilometers ploeteren door de sneeuw. Uitstappen (ja, serieus daar dacht ik aan) was op dit punt gelukkig onmogelijk, dus zat er niets anders op dan maar weer verder te gaan richting Lauschebuche.

Op de Jagdkopf (km 54, hoogte 635m)

Ik werd ingelopen door een klein groepje waarbij ik me wist aan te sluiten. Tijdens de nu volgende lichte afdaling begon ik me weer wat beter te voelen en zonder verdere problemen bereikte ik de post bij Lauschebuche (Braunlage). Een heerlijke post met koffie en hete soep. Ja, en dan, met nog ‘maar’ 18 km te gaan, aan de rand van het Nationalpark Hochharz, begint datgene voelbaar te worden wat ik de ‘aantrekkingskracht van de Brocken’ noem. ‘Wir würden es schaffen!’. De etappes worden korter en afwisselender. Je loopt langs loipen en komt veel afdalende langlaufers tegen. Er ontstaat een alpine sfeer en het sneeuwbedekte landschap is een plaatje. 6 km naar Königskrug, dan nog 4 naar Oderbrück en je staat aan de voet van de Brocken.

Langs de langlauf loipen tussen Königskrug en Oderbrück (km 70)

De resterende 8 km omhoog naar de top van de Brocken is een wandelfeestje. De avond valt en er komt een dichte mist opzetten. Het is geheimzinnig onder de dik besneeuwde sparren. Maar dan, op nog 4 km te gaan, gaat het bijna mis. Er volgt een zeer steile helling (30%) van een paar 100 meter (‘der Rampe’)  naar het talud van de Brocken-spoorbaan. Ineens gaat het niet meer. Bij elke stap ben ik buiten adem en voel ik misselijkheid opkomen. Op een gegeven moment moet ik zelfs in de sneeuw gaan zitten. Het is inmiddels bijna donker, er waait een koude wind en het sneeuwt. Ik voel een lichte paniek opkomen. Wat is er aan de hand? Ik weet het niet. Uitputting? Ik sta op en schuifel pasje voor pasje naar boven. Dan realiseer ik me dat het mijn maag is. Te weinig gegeten en te veel koud water uit mijn veldfles gedronken. Ik heb nog een energy bar bij me en probeer deze tegen heug en meug in naar binnen te werken. Dat valt niet mee, want hij is koud en hard geworden. Al kauwend, duizelig en misselijk kom ik boven. Nu volgt er nog een licht stijgende kleine 3 km langs de spoorbaan, die langs een spiraal naar boven gaat. Het gaat weer beter met me. Ik kom afdalende wandelaars tegen die me aanmoedigen en toejuichen. ‘Bravo!’, ‘Super!’. ‘Bald geschafft’. Daar is de Brocken Strasse. De laatste steile meters geven geen probleem. De mistige lucht kleurt rood en oranje. Dat zijn de lichten van het spoorwegstation. Linksaf. Ratels en kreten klinken op uit het duister. En dan doemen de contouren van het Brockenhotel op. En het finishdoek. ‘Ziel’!

Mijn 9e BC is een feit. En daarmee ook de 150e ultramarathon. En dat mag wel even gevierd worden met soep en worst in de warme Goethesaal.
En dan voor de tweede maal omkleden in droge kleding om vervolgens over de donkere Brocken Strasse de 10 km terug te lopen naar Schierke waar de bus naar Göttingen wacht. En ach, dat die bus dan vervolgens na een kwartier met panne langs de weg staat is natuurlijk een futiliteit na deze geslaagde loopdag. Met een vervangende bus werd ik vlak voor middernacht netjes voor mijn  hotel afgezet nadat de meeste andere passagiers bij het startpunt waren uitgestapt.

Zoals een van de deelnemers in zijn verslag terecht opmerkte: ‘Die Brocken-Challenge ist längst Kult’.

(Uit de doorkomsttijden blijkt dat ik op de Jagdkopf nog maar 6 (van de op dat moment 175) lopers achter mij had. Daar zat ik dus echt in de staart van het peloton. Uiteindelijk waren het er toch nog 26 die na mij finishten op de Brocken (172), waaruit blijkt dat ik in de laatste 30 km relatief gezien weer wat progressie heb gemaakt.)

10 februari 2018
Brocken Challenge
80km, 1900 phm
12u 29m
Plus 10km Brocken-Schierke
Overall 146/170
M60 4/10

Uitslagen
Fotoreportage Arne Bischoff

Naar IJmuiden via Spaarnwoude

Voor de afwisseling loop ik soms niet via de duinen naar IJmuiden, maar via Spaarnwoude. Ik steek dan met het pontveer bij Velsen het Noordzeekanaal over en ga dan via de sluizen naar de Kop van de Haven. Vanaf dat punt loop ik dan door de duinen en langs de bunkerroute naar de Zuidpier. En vervolgens langs het strand terug naar de Herenduinenweg waar ik dan op de bus naar Haarlem stap. Een rondje van 30 km of 34 km (als ik ook nog de volle lengte van de pier heen en terug loop). Een enkele keer pak ik niet de bus maar loop ik door Duin en Kruidberg terug naar huis; dan is het een volle marathon, de ‘piermarathon’. Maar een week vóór de Brocken is dat net iets te veel.

Ertstanker in het Noorderbuitenkanaal bij de Hoogovens

 

Uitzicht richting zee vanaf de kop van het Buitenspuikanaal

Naar IJmuiden via Spaarnwoude
30,4 km
3u25min netto
3C, natte sneeuwbuien op afstand, N2

Niet ontevreden

Over het totaal aantal gelopen kilometers in januari (332) ben ik best tevreden.
Het lopen kwam in het nieuwe jaar maar moeizaam op gang, want de motivatie om er opnieuw een jaar tegenaan te gaan ontbrak na de inspannende ‘eindspurt’ in december 2017. Met name lukte het me niet om er ’s avonds in het donker weer op uit te gaan. Daar kwam dan ook nog een lichte grieperigheid bij, gevolgd door een periode met darmkrampen. Pas op de 27e liep ik mijn eerste marathon-afstand, als trainingsloop.
Nu februari er aan komt met de Brocken Challenge op het programma begint het animo weer te stijgen. En dat het toch nog 332 km is geworden in die moeizame en donkere januari is toch echt wel een opsteker. Wat mij betreft hoeft het dit jaar echt geen 4000-plus te worden. Het accent zal meer en meer komen te liggen op ongedwongen individuele loopjes met een hoog belevingsgehalte. Minder wedstrijden dus. Wat snelheid en dergelijke betreft heb ik daar niet zo veel meer te zoeken en al het gedoe er omheen (vroeg op, ingewikkelde OV-reis en de drukke toestanden voor de start) kan me gestolen worden. In het lopen zelf heb ik echter nog onverminderd veel plezier.

Imposante stuifduinen in het NPZK

Schipper mag ik overvaren?

Ja of nee?
Nou nee dus. Toen de dienstklopper op het pontje over het Noord-Hollands kanaal bij Landsmeer constateerde dat ik het symbolische bedrag van 25 (vijfentwintig)  cent niet bij mij had maakte hij met pont en al halverwege het kanaal rechtsomkeert teneinde mij weer op de steiger te dumpen. Daarbij liet deze zoetwaterkapitein niet de kans voorbijgaan om ook nog eens de slagboom bijna op mijn hoofd te laten neerkomen.
Het Noord-Hollands kanaal vormt voor iemand zonder contant geld op zak een onneembare barrière omdat je afhankelijk bent van kleine pontjes zonder pinautomaat.  Waarom kunnen die pontveren niet gewoon gratis zijn zoals ook de veren over het Noordzeekanaal en het IJ? Hebben de lokale overheden daar geen subsidie voor over? Holland echt op zijn smalst.

Enfin, de beoogde duurloop Haarlem-Marken werd Haarlem-Purmerend. Omdat ik dus het kanaal niet over kwam had ik geen andere keus dan een dikke 8 kilometer langs het kanaal te lopen tot aan Purmerend. Van daar uit kon ik dan wel alsnog richting Monnickendam lopen maar na meer dan 40 kilometer had ik daar geen zin meer in. En het ging nog stormen en regenen ook.
Later in het jaar doe ik het nog wel eens over, met contant geld op zak. Tenzij die Jack Sparrow me weer herkent natuurlijk.
Al met al is de eerste marathonafstand van 2018 een feit. En het ging heel gemakkelijk. De pijnlijke linkerknie hield zijn mond en ook de spastische darmen hielden het na een paar oprispingen voor gezien.
Misschien was het wel een voorteken dat mij trouwe wilgenboom-vriend bij Spaarndam de afgelopen storm niet overleefd heeft. Snif.

Hij is gesneuveld…

Haarlem-Zaandam-Landsmeer-Purmerend
43,8 km
ca. 5u15m netto
Af en toe zon, aantrekkende ZW-wind en in de laatste km’s wat regen.
Route

Vlewosche Weg revisited

De Vlewosche Weg ligt er nat bij

De Vlewosche Weg door het Noordhollands Duinreservaat is een van de mooiste natuurpaden die ik in de omgeving ken. Dit pad volgt de kust tussen Egmond aan Zee en Castricum aan Zee en loopt geheel door een lage duinvallei. Aan weerskanten strekken zich rijen hogere duinen uit die door een merkwaardig perspectief veel hoger lijken dan ze in werkelijkheid zijn. Waarschijnlijk omdat je hun afstand tot jouw positie veel te groot inschat lijken het ware heuvelketens van honderden meters hoog. Kleine struikjes op hun toppen lijken grote bomen en wanneer daartussen ineens een menselijke gestalte in beeld komt (wat zelden gebeurt, meestal is het een wild paard of een Schotse Hooglander) lijkt het in eerste instantie wel een reus. Zo’n vertekend perspectief treedt vaak op in de duinen en ik weet niet precies hoe dat komt. Misschien omdat de vormen van de duinen zo op die van echte bergen lijken.
Zoals vaak in natte winters was het pad erg drassig en soms waren de plassen door de hoge grondwaterstand veranderd in complete meertjes. Het alternatief was dan om er dwars doorheen te gaan of er in een wijde (en vaak toch nog zompige) boog omheen te trekken.

Strandafgang bij Castricum aan Zee

Vandaag was deze schitterende omgeving, die mij altijd weer doet denken aan de moerassige Moors in Yorkshire, onderdeel van een omloop van ongeveer 27 kilometer, de eerste wat langere trainingsloop van dit jaar. Het ging me vrij gemakkelijk af, ondanks het lichte virus dat mij al de hele week plaagt. Niettegenstaande de aanvankelijke twijfel ben ik blij dat ik toch gegaan ben, want met de Brocken Challenge over minder dan vier weken in het vooruitzicht moet ik de afstandstraining er wel in houden. Het lopen komt wat moeizamer op gang dan vorig jaar, maar dit soort tochten helpt goed om de motivatie weer terug te vinden.

13 januari 2018
Castricum-Egmond aan Zee v.v.
28 km, 334 phm
NO-3, 4C, droog, nevelig
Route

4000 plus!!!

Met een flinke eindspurt is het op het nippertje gelukt om ook dit jaar weer boven het totaal van 4000 kilometer uit te komen. Gisteren stond de teller na de duurloop naar IJmuiden op 3999, dus moest ik vanochtend op de laatste dag van het jaar nog even storm en regen trotseren tijdens een loop door de polders bij Spaarnwoude. Maar het resultaat is 4015 km in 2017!
Aanvankelijk was ik daar helemaal niet mee bezig, maar in de loop van november begon zich de mogelijkheid af te tekenen om voor het 8e opeenvolgende jaar de 4000 km te overschrijden. Toch leuk voor de statistieken.
Dit jaar is het ook weer gelukt om elke maand meer dan 300 km te lopen, waarvan 4 maanden boven de 350.
In 2017 heb ik 11 ultra’s of marathons als wedstrijd en 5 als training gelopen. Daarnaast 4 kortere wedstrijden.

jaar kilometers
2010 4401
2011 4301
2012 4244
2013 4213
2014 4119
2015 4225
2016 4256
2017 4015

Van Serooskerke langs de kust van Walcheren naar Vlissingen

‘Traditioneel’ heb ik dit jaar weer afgesloten met een ‘rondje Walcheren’. Deze keer niet de volle 45 kilometer, maar een iets kortere versie van 38 kilometer die startte in Serooskerke. Vandaar over landweggetjes naar Oostkapelle en door de duinen naar Domburg. Gelukkig brak de bewolking een beetje zodat ik ter hoogte van Zoutelande, op het mooiste deel van de route, weer een dramatische zonsondergang kon bewonderen vanaf, jawel, het hoogste duin van Nederland. Meteen daarna kwam er een donkere wolkenmassa vanuit het westen opzetten en trok de wind, die naar het noorden was gedraaid, plotseling fel aan. Het laatste deel van de tocht tot aan Vlissingen begon het steeds harder te regenen en met harde windstoten bij een temperatuur van amper 4 graden was het donkere laatste stuk nog een hele uitdaging. Maar daar doen we het voor, toch?

Kust bij Domburg

 

Dijk en lage licht bij Westkapelle

 

Hoge licht van Westkapelle

 

Zonsondergang bij opkomende regen. Zicht vanaf het duin bij Zoutelande.

27-dec-2017
Serooskerke-Oostkapelle-Domburg-Westkapelle-Zoutelande-Vlissingen
38 km
307 phm

4u40m netto
4C, ZW3-N6, chill -1C
droog, later regen
Route

Sneeuwprut en ijzige plassen

Nog een toegift op het ‘sneeuwwintertje’ van december 2017!
Hoewel het flink dooide bij een zuidenwind en een temperatuur van plus zes graden was het in de duinen nog volop winter. Veel paden en lager gelegen delen waren echter veranderd in zachte prut die ronddreef in ijskoude decimeters-diepe waterpoelen. De voeten hadden het daardoor zwaar te verduren en glad was het ook nog! Dus voor de zekerheid toch nog maar een keer de Yaktrax aangetrokken. Voorlopig is het weer gedaan met de sneeuw, want de traditionele zachte kerstdepressie is weer in aantocht. De wind trekt aan en ik was nog niet thuis of het begon te kletteren van de regen.
Maar het tochtje van vandaag heeft weer een paar mooie plaatjes opgeleverd.
Minder goed is al dat lopen over die gladde en oneffen ondergrond voor de gekneusde rib. Nadat het een paar dagen wat beter was gegaan begint die helaas weer op te spelen.

De schaapskudde heeft een winterstop. Ze genieten op de voederplaats van een portie verse hooi.
De situatie ter hoogte van Klein Olmen
Aanloop naar de Hazenberg via de Stroweg
Het pad door de Kleine Tobbe was bedekt met poelen ijskoud smeltwater
Het winterse avondlicht dat het lopen in december zo mooi maakt

Trainingsloop Nationaal Park Zuid-Kennemerland
13 december 2017
22 km, ca. 300 phm

Rondje Spinnekoppenvlak

Net als gisteren trok er vandaag opnieuw een forse sneeuwdepressie over Nederland. In verband met de maandag en de verwachtte 10 tot 15 centimeter verse sneeuw was er door het KNMI een ‘code rood’ uitgegeven. Reden genoeg om vandaag van huis uit te werken. Daardoor was er aan het eind van de middag, tijdens de vroeg invallende duisternis, nog net tijd om een rondje door het duingebied van het NPZK te maken.
Ik trof het niet, want juist toen, tussen 4 en 5 uur ’s middags, was de intensiteit van de sneeuwval het hoogst. Foto’s maken was lastig door de sneeuw die in mijn gezicht en op het mobieltje werd geblazen. Vandaar de matige kwaliteit van de foto’s. Lopen was ook niet gemakkelijk, want binnen een half uur tijd was elk spoor van waar de paden liepen verdwenen. De met sneeuw beslagen bril hielp daarbij ook niet echt, dus die heb ik maar afgezet. Het werd uiteindelijk anderhalf uur knarsen en ploeteren door 10 á 15 cm zachte sneeuw. Bovenop de Starreberg werd ik zowaar bevangen door het ‘Brocken-gevoel’. Wauw.

Sneeuwstorm op het Spinnekoppenvlak
Op de Starreberg moest ik aan de Brocken denken
Het werd snel donker onder de door de sneeuwlast neergebogen takken

11 december 2017
Rondje Spinnekoppenvlak
Nationaal Park Zuid Kennemerland
14,5 km
Intensieve sneeuwval
0C, chill-6, NO4-5

Stompetoren in de sneeuw

Tijdens de eerste serieuze sneeuwval van deze winter mocht een trainingsloopje natuurlijk niet ontbreken. Bovendien is het zondag, dus sneeuwkettingen aan en de deur uit. Koud was het wel, de krachtige wind bracht de gevoelstemperatuur omlaag tot -6. En als je er dan ook nog eens pal tegenin loopt, met de sneeuwjacht vol in je gezicht, dan is dat toch weer even wennen. Probleem was met name het zicht: de brilleglazen sloegen voortdurend dicht. Maar zonder bril was ook niet fijn met die stekende sneeuwvlokjes die de ogen troffen.

Maar lopen in de sneeuw is een feest en het leverde weer een paar mooie plaatjes op van Stompetoren (Spaarnwoude) in de sneeuw.

Trainingsloop Spaanwoude
10 december 2017
12 km
0C (chiil -6C) wind O5